Met Sensortechnologie naar Doelvoorschriften: breekt sensortechnologie vergunningverlening in de veehouderij open?

Het meten van de emissie vanuit open stallen is inderdaad uitdagender dan meten in mechanisch geventileerde, gesloten stallen. De uitdaging heeft met name betrekking op het bepalen van het ventilatiedebiet. In een mechanische geventileerde stal verlaat de lucht de stal via een aantal uitstroomopening waarvan het debiet vrij eenvoudig te bepalen is. Dit is bij open stallen niet het geval, waardoor er vaker gewerkt wordt met de CO2 massabalans, een (deels) theoretisch model. Om hier secuur mee te kunnen werken moeten alle relevante parameters, zoals aantal dieren, melkproductie en ureumgetal, steeds up to date worden gehouden.

Er lopen verschillende pilots, ook bij melkveebedrijven. Vanuit Connecting Agri & Food zijn we betrokken bij ??? pilots. Wij concentreren ons met name op emissiemetingen in gesloten stallen.

De roep om doelvoorschriften komt inderdaad voornamelijk vanuit de Wet Natuurbescherming. De te ontwikkelen systematiek dient zo ontwikkeld te worden dat deze ook benut kan worden voor vergunningverlening en handhaving voor de Wabo (straks omgevingswet) zodat er een gelijk toetsingskader is als het gaat om ammoniakemissie uit stallen.

De pilot wordt uitgevoerd binnen de bestaande omgevingsvergunning. De activiteiten hebben als doel om te experimenteren met het realtime monitoren van concentratie en emissie van ammoniak. We krijgen zo goed in beeld wat je tegenkomt op een dergelijk bedrijf en wat wel of niet werkt. Deze inzichten kunnen overheden gebruiken voor het opstellen van protocollen en voorschriften. Op dit moment past doelsturing nog niet standaard in de Wabo. In een aantal provincies kan een doelvoorschriftenvergunning aangevraagd worden op basis van de Crisis en herstelwet. Het is niet voorzien om dit op het pilotbedrijf ook te doen. Tevens is het niet voorzien om de data uitgebreid te delen met bijvoorbeeld overheden en omwonenden.

Binnen de pilot wordt alleen de concentratie en emissie van ammoniak gemeten middels sensoren. De luchtwasser dient in gebruik te zijn volgens het daarvoor geldende leaflet. Het voorkomen van de vorming van lachgas is geborgd door de PH te monitoren en sturen. In het leaflet zijn grenswaarden voor de Ph opgenomen. Deze waarden worden gelogd conform de daarvoor geldende verplichting.

Tot op heden zijn de data vanuit de wasser en data uit de sensoren niet actief aan elkaar gecorreleerd. Het is echter wel het voornemen om hier de komende tijd meer mee aan de slag te gaan.

De doelvoorschriftensystematiek biedt zeker kansen voor snellere toepassing van voer- en managementmaatregelen. De toepassing en het benodigde effect van de maatregel wordt immers geborgd door het aantonen van de werkelijke emissie van het bedrijf of de stal. Zoals in het webinar al aangegeven, verwachten we dat enige toetsing vooraf wel nodig zal blijven omdat zowel de ondernemer als de vergunningverlener aannemelijk moet maken dat het doel ook daadwerkelijk behaald kan worden.

Het eenmaal per uur loggen van het ventilatiedebiet geeft een voldoende betrouwbaar beeld van de ventilatiehoeveelheid over de dag. De pilot vindt plaats in een nieuwe stal, er zijn nog geen activiteiten geweest om de meetwaaier te valideren. Bij oudere ventilatiesystemen zal validatie wellicht wel nodig zijn. De wijze waarop dit moet gebeuren zal opgenomen moeten worden in een protocol. Binnen dit project gaan we de komende tijd aan de slag om hier stappen in te zetten.

De inzichten die we opdoen binnen de pilot zijn de input om te komen tot een voorstel voor een meet- en kalibratieprotocol. We bundelen hierin de ervaringen van meerdere projecten en pilots waar we bij betrokken zijn.

Er zijn een aantal partijen uit andere sectoren die potentieel kansrijke sensoren hebben. Het werkingsprincipe voor de veehouderij moet nog worden aangetoond en de sensoren moeten nog getest worden in de praktijk. De sensoren verdienen een kans, aangezien er grote behoefte is aan objectievere geurmetingen. We zijn aan het onderzoeken of we deze sensoren in een volgende pilotproject kunnen gaan testen.