Eerste praktijkresultaten metingen luchtkwaliteit

“Dit zijn resultaten waarmee we verder kunnen in de transitie van middel- naar doelvoorschriften,” aldus Monique van der Gaag van Connecting Agri & Food. In het kader van een samenwerkingsovereenkomst tussen de gemeente Sint Anthonis, de provincie Noord-Brabant, Connecting Agri & Food en twee varkenshouders is in augustus gestart met het real time meten van ammoniak.

Varkenshouder Erik Geene is één van de twee varkenshouders. Hij vindt de transitie van middel- naar doelvoorschriften een goede ontwikkeling: “Een doelvoorschrift geeft mij als ondernemer meer mogelijkheden en vrijheid om keuzes te maken. In het verleden heb ik bijvoorbeeld meegemaakt dat ik door een kleine technische wijziging aan een luchtwasser, niet meer voldeed aan de vergunning. Ik werk daarom graag mee aan deze real time metingen. Het levert mij direct niets op, maar ik hoop op meer algemeen inzicht wat zich op termijn vertaalt naar doelvoorschriften waarmee wij als boeren praktisch en duurzaam kunnen werken.”

Van lab naar praktijk
De metingen zijn verricht bij twee varkenshouders. Varkensstallen hebben, vergeleken met rundveestallen, een beperkt aantal luchtuitlaatpunten waar gerichte metingen mogelijk zijn. Er is gekozen voor een bedrijf met luchtwasser en een bedrijf zonder luchtwasser. In augustus zijn de eerste ammoniaksensoren geplaatst. “Vanuit onderzoek in andere sectoren is een aantal sensoren om ammoniak te kunnen meten, bekend. Die hebben we hier in de praktijk ingezet. En dan kom je altijd onverwachte dingen tegen,” schetst Monique van der Gaag die bij Connecting Agri & Food projectleider veehouderij en gezondheid is.

Het doel van dit project is niet om de gemeten emissiewaarden te toetsen aan de vergunde waarden, maar om te onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om real time te meten in de praktijk. Om emissie te kunnen meten zijn het ventilatiedebiet en de ammoniakconcentratie van de uitgaande stallucht nodig. “En is de ventilatiewaarde die de computer aangeeft exact de juiste? We hebben diverse metingen naast elkaar gelegd en de eerste conclusie was dat niet alle sensoren en technieken direct eenvoudig toepasbaar zijn,” legt Monique uit.

Haalbaar
De conclusie is dat het haalbaar is om met sensoren real time ammoniak te meten in stallen zonder luchtwasser. Bij stallen mét een luchtwasser is het inregelen van sensoren ingewikkelder. “Plaats je de sensor voor of achter de ventilator, waar is ruimte, kan de sensor omgaan met de hoge luchtvochtigheid? Je kunt niet zomaar een ventilator verplaatsen en je moet voorkomen dat de buitenlucht invloed heeft. Dat zijn echte leerpunten. Bij nieuwbouw is het makkelijker, maar we hebben natuurlijk te maken met bestaande situaties,” aldus Monique. Samen met leveranciers worden de sensoren bij de stal met luchtwasser verder geoptimaliseerd.

“Voor ons is de conclusie dat ons huidige stalsysteem het goed doet. Het ondernemen verandert continu; nu gaan wij bijvoorbeeld een ander ras varken houden. Daarvan is bekend dat ze minder hokbevuiling geven. Dat is ook van invloed op de emissie. Real time metingen blijven dus waardevol”, aldus Erik.

Ook op het gebied van gezondheid blijken real-time metingen met sensoren van groot belang. “Deze metingen geven bij veestallen inzicht in de oorzaken van emissies. Daardoor geven zij ook inzicht in effectieve oplossingen om uitstoot van ongewenste en schadelijke stoffen te verminderen,” geeft Monique aan. Dit soort onderzoek past ook in de lijn van het Schone Lucht Akkoord, dat mede door gemeente Sint Anthonis en provincie Noord-Brabant is ondertekend.

Verder onderzoek
De vergaarde kennis en praktische punten dragen bij aan de gewenste transitie van middel- naar doelvoorschriften. Pepijn Driessen, projectleider gemeente Sint Anthonis: “De resultaten bieden handvatten voor het aanpakken van vervolgonderzoek; welke sensoren kunnen we wel of niet inzetten.” Ook de provincie Noord-Brabant heeft veel interesse in dit type onderzoek, omdat resultaten voor een vele groter werkgebied van belang kunnen zijn. Daarom zijn zij ook aangesloten bij de samenwerkingsovereenkomst en hebben zij de sensoren geleverd.

De markt van sensoren is volop in ontwikkeling. Inmiddels zijn er ook geursensoren op beide varkensbedrijven geplaatst. “Dit zijn relatief nieuwe sensoren voor de agrarische sector. We gaan onderzoeken hoe deze toe te passen zijn en wat we kunnen leren van de resultaten. Het is de complimenten waard dat de varkenshouders belangeloos willen meewerken en dat de gemeente Sint Anthonis de ruimte biedt om praktijkervaring op te doen. Er wordt veel gepraat over de transitie naar doelvoorschriften. Dit onderzoek versnelt ontwikkelingen. Naast de technologische ontwikkelingen zijn er nog volop uitdagingen zoals bijvoorbeeld de juridische aspecten,” aldus Monique. De sensoren op de bedrijven blijven in ieder geval dit jaar meten. Het is de intentie om daarna verder te gaan met het real time meten in de nieuwe gemeente Land van Cuijk.

Via onderstaande button kunt u het rapport downloaden.